Gminy mogą, ale nie chcą go zmniejszać
Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych określa maksymalne stawki podatku od nieruchomości. Jednak to rada gminy ma decydujący głos w sprawie wysokości ostatecznych stawek podatku. Ponadto ma ona prawo wprowadzić dodatkowe zwolnienia, które w ustawie nie występują. Niestety mało która gmina korzysta z tego prawa.
Ustalanie wysokości stawek podatku od nieruchomości zostało powierzone radzie gminy w art. 5 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Stawki ustala ona w drodze uchwały z tym, że nie mogą one przekroczyć rocznie stawek przewidzianych w ustawie. Stawki podatku nie muszą być jednakowe dla wszystkich nieruchomości tego samego rodzaju.
Rada gminy może różnicować wysokość stawek dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania uwzględniając różne kryteria. I tak, w przypadku gruntów stawki zależą przede wszystkim od lokalizacji, rodzaju prowadzonej działalności, rodzaju zabudowy, przeznaczenia i sposobów wykorzystywania gruntu. Z kolei stawki podatku od budynków lub ich części zależą od lokalizacji, sposobu wykorzystywania, rodzaju zabudowy, stanu technicznego oraz wieku budynków. Ponadto w przypadku budynków lub ich części (prócz budynków mieszkalnych) oraz budowli, przy ustalaniu wysokości podatku bierze się pod uwagę w szczególności rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej.
W ustawie o podatkach i opłatach lokalnych został przewidziany szereg zwolnień z podatku od nieruchomości. Jednak oprócz ustawowych zwolnień, rada gminy może w drodze uchwały wprowadzić własne zwolnienia przedmiotowe. Gminy wykorzystują tę możliwość w celu przyciągnięcia inwestorów i poprawy koniunktury gospodarczej na jej terenie. Wskazać można jednak tylko nieliczne, które decydują się na zwolnienia. Do przykładowych wprowadzonych przez radę gminy należą:
- zwolnienie od podatku od nieruchomości budynków lub ich części oraz budowli zajętych na potrzeby działalności gospodarczej prowadzonej przez przedsiębiorców, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej (uchwała Rady Miasta Wrocławia z dnia 19 lutego 2009 r.)
- zwolnienie od podatku od nieruchomości gruntów, budynków lub ich części oraz budowli o charakterze ogólnodostępnym zajętych na prowadzenie zadań z zakresu kultury fizycznej realizowanych przez sport i rekreację ruchową (uchwała Rady Miasta Poznania z dnia 20 listopada 2007 r.).
Wydaje się, że z punktu widzenia przedsiębiorców, najbardziej pożądanym zwolnieniem, które gminy powinny wdrożyć jest zwolnienie od podatku od nieruchomości w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Rada gminy może wprowadzić w drodze uchwały i takie zwolnienie. To uprawnienie zostało potwierdzone przez Ministra Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską nr 20322, w której podkreślono, że rada gminy może wprowadzić, w drodze uchwały, inne niż ustawowe zwolnienia przedmiotowe w podatku od nieruchomości, w tym np. dla przedmiotów opodatkowania w okresie zawieszenia wykonywanej działalności gospodarczej-również z uwzględnieniem przepisów o pomocy publicznej. Jednak w praktyce gminy nie decydują się na wprowadzanie tego typu zwolnień ze względu na utratę dochodów z podatku od nieruchomości.
Adam Bujalski, Jerzy Toczyński