Strefa dzienna (cz. 7): Układ kuchni

Zgodnie ze współczesnymi normami szerokość kuchni powinna wynosić przynajmniej 2,3 metra, co związane jest z możliwością swobodnego zorganizowania ciągu kuchennego. Optymalna długość ciągu wynikająca z sumy szerokości ustawionych kolejno sprzętów - 60 cm na lodówkę, 40 cm na szafkę, 80 cm na zlewozmywak, 90-120 cm na blat roboczy, 60 cm na kuchenkę i 40 cm na dodatkowy blat - wynosi ok. 4 metry. Oczywiście długość ciągu może mieć kształt litery L lub trójkąta roboczego.

Według zasad ergonomii urządzenia w kuchni powinny być ustawione zgodnie z kolejnością wykonywania prac podczas przygotowania posiłku. Pierwszym punktem będzie więc miejsce, w którym rozpakowujemy zakupy i przechowujemy żywność, kolejnym - miejsce wstępnej obróbki produktów, np. ich mycia, potem przychodzi pora na przygotowanie potrawy - ten odcinek powinien być najdłuższy ze wszystkich w całym ciągu, ostatni stanowi kuchenka i znajdujący się za nią choćby krótki blat.

Praca w kuchni wymaga określonych czynności, które związane są z kolejnością przygotowywania potraw. Najważniejsze jest wzajemne połączenie przestrzeni do gotowania (kuchenki), mycia (zlewozmywaka) i konserwacji żywności (lodówki) w trójkąt, którego suma boków nie może być większa niż 650 cm. Istnieje kilka użytecznych miar, którymi posługuje się projektant, np. przeciętna odległość pomiędzy stołem a ścianą zapewniająca swobodne przejście jednej osobie nie może być mniejsza niż 120-150 cm. Zachowanie zasady trójkąta najlepiej sprawdza się w niewielkich kuchniach urządzonych tradycyjnie.

Kuchnie mieszkań o średniej wielkości nie mają zwykle dużej powierzchni użytkowej. Jednak nawet w małym wnętrzu można zastosować sposoby optycznie powiększające pomieszczenie: stonowane kolory, oszczędne w formie meble, duże powierzchnie odbijające światło (np. blaty, sprzęty AGD). Zastosowanie się do powyższych zasad sprawi, że kuchnia będzie wydawała się większa niż w rzeczywistości.

Kuchnia otwarta jest dobrą propozycją dla osób lubiących przygotowywać posiłki w towarzystwie. Obecnie kuchnie są coraz większe i otwierają się na inne pomieszczenia. Rośnie ich rola w życiu codziennym i towarzyskim domowników. W kuchni otwartej, tak jak i w innych, trzeba wydzielić przestrzeń do gotowania, zmywania, czy przechowywania produktów. Dobrze jest pamiętać o miejscu dającym możliwość szybkiego spożywania posiłków. Ważną kwestią, niestety często pomijaną podczas podejmowania decyzji o charakterze kuchni, jest dodatkowe wejście do niej, tak aby nie trzeba było wnosić zakupów przez salon oraz łatwy dostęp do spiżarni, która ze względu na coraz częstszy brak piwnic, jest bardzo praktycznym pomieszczeniem w domu.

Wyspa to wydzielone miejsce, często z kuchenką i blatem, które oderwane od ścian stanęło pośrodku kuchni. Jednak nie w każdej kuchni można wydzielić wyspę. Najczęściej jest to rozwiązanie stosowane w kuchniach otwartych, gdzie wyspa dzieli różne strefy funkcjonalne: część roboczą od jadalnej. W kuchniach zamkniętych powierzchnia pomieszczenia powinna wynosić co najmniej 15 m2, a najlepiej 25 m2 i więcej, ponieważ najmniejsza wyspa zajmuje minimum 1 m2 powierzchni. Kuchnia z wyspą powinna mieć kształt zbliżony do kwadratu.

Minimalna odległość wyspy od szafek to 90 cm, odległość wygodna powinna wynosić ok. 100-120 cm. Jednak odległość wyspy od stołu powinna wynosić już min. 140 cm, gdyż potrzebne jest dodatkowe miejsce na odstawianie krzesła.

Wyspa może się składać ze specjalnie przeznaczonych do tego szafek kuchennych lub ze zwykłych szafek przyściennych, które należy wtedy odpowiednio wykończyć. Trzon można zbudować z płyt odpornych na wilgoć lub wymurować. Najczęściej jednak renomowani producenci oferujący meble kuchenne mają gotowe zestawy tworzące wyspę.

Usytuowanie kuchenki pośrodku pomieszczenia sprawia, iż trzeba zachować szczególne względy bezpieczeństwa, np. ze względu na obecność małych dzieci w domu. W odpowiedzi na istniejące zagrożenia projektanci proponują specjalne płotki na krawędzi kuchenki i blatów lub specjalnie ukształtowany blat, którego krawędzie tworzą zagłębienie zabezpieczające garnek.