Przejście w nowym roku z metody degresywnej na liniową

Stosowanie metody degresywnej

Zasady amortyzacji metodą degresywną są określone w art. 22k ust. 1 ustawy o pdof oraz odpowiednio w art. 16k ust. 1 ustawy o pdop. Z powołanych przepisów wynika, że nie jest możliwe amortyzowanie tą metodą wszystkich środków trwałych. Ustawodawca dopuszcza jej stosowanie w odniesieniu do:

• maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych oraz
   
• środków transportu, z wyjątkiem samochodów osobowych; choć nie wynika to z ustaw o podatku dochodowym, to wydaje się, że uzasadnione jest przyjmowanie, iż chodzi tu o środki transportu wymienione w grupie 7 KŚT (za wyjątkiem oczywiście samochodów osobowych).

Cechą charakterystyczną degresywnej metody amortyzacji są zasady ustalania podstawy dokonywania odpisów amortyzacyjnych. I tak, w pierwszym podatkowym roku używania środka trwałego odpisy amortyzacyjne naliczane są od jego wartości początkowej. Z kolei począwszy od drugiego roku podstawa naliczania odpisów jest zmniejszana o sumę odpisów dokonanych w poprzednich latach. Wymusza to niejako konieczność corocznego ustalania wartości, od której dokonuje się odpisów. Ustalenia tego należy dokonywać każdorazowo na początku każdego kolejnego roku podatkowego.

Tak ustaloną podstawę dokonywania odpisów (w pierwszym i następnych latach używania) mnoży się przez stawkę amortyzacyjną określoną w Wykazie stawek amortyzacyjnych podwyższoną o współczynnik nie wyższy niż 2,0. Należy przy tym zaznaczyć, że ustawodawca określając współczynnik na wskazanym poziomie wyznacza jego maksymalną wartość. Oznacza to, że podatnik ma prawo podwyższenia podstawowej stawki wybranym przez siebie współczynnikiem, ale nie wyższym niż 2,0.

W celu zastosowania współczynnika podwyższającego nie jest konieczne spełnienie dodatkowych warunków. Wystarczy, że środek trwały kwalifikuje się do zastosowania omawianej metody amortyzacji. Ważne jest natomiast, aby współczynnik przyjęty na początku amortyzacji środka trwałego (czy to w wartości maksymalnej, czy niższej) nie był zmieniany w trakcie jego amortyzacji.

Przejście na metodę liniową

Zaprezentowane wcześniej zasady amortyzacji nie mają zastosowania przez cały okres amortyzacji danego składnika majątku. Stosuje się je przez lata, w których roczna kwota amortyzacji liczona metodą degresywną jest wyższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej. Natomiast począwszy od roku podatkowego, w którym warunek ten nie jest spełniony (tj. zachodzi odwrotna sytuacja), należy dalszych odpisów dokonywać przy zastosowaniu metody liniowej.

Zatem, aby ustalić rok podatkowy, w którym trzeba przejść ma metodę liniową, należy na początku każdego roku podatkowego obliczyć roczny odpis metodą degresywną i porównać go z rocznym odpisem amortyzacyjnym ustalonym według metody liniowej.

Przykład

Podatnik zakupił na potrzeby działalności gospodarczej samochód ciężarowy. Oddał go do używania i wpisał do ewidencji środków trwałych w październiku 2008 r. Jego wartość początkową ustalił na kwotę 282.000 zł. Podatnik postanowił go amortyzować metodą degresywną z zastosowaniem stawki amortyzacyjnej określonej w Wykazie stawek amortyzacyjnych (20%) podwyższonej o współczynnik 2,0. Przyjęcie współczynnika w maksymalnej wysokości oznacza, że dla samochodu ciężarowego roczna stawka amortyzacyjna będzie wynosiła 40%.

• roczny odpis obliczony metodą degresywną
  (282.000 zł - 187.248 zł) × 40% = 37.900,80 zł,
   
• roczny odpis obliczony metodą liniową:
  282.000 zł × 20% = 56.400 zł.

Z porównania wynika, że w 2011 r. odpis liczony metodą degresywną byłby niższy od liczonego metodą liniową. Zatem od tego roku środek trwały będzie amortyzowany metodą liniową.

Z podanego przykładu wynika, że degresywna metoda amortyzacji charakteryzuje się wyższymi kwotami rocznej amortyzacji w pierwszych latach użytkowania środka trwałego. Ponadto stosując ją w krótszym okresie (niż w przypadku metody liniowej) można zamortyzować składnik majątku. W przypadku opisywanym w przykładzie przyjęcie liniowej metody amortyzacji samochodu ciężarowego oznaczałoby bowiem, że jego amortyzacja trwałaby przez okres od listopada 2008 r. do października 2013 r.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.),
   
• ustawa z dnia 15.02.1992 r. o pdop (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.).

autor: Beata Siwkowska
Gazeta Podatkowa Nr 723 z dnia 2010-12-13

GOFIN podpowiada