Komentarz dot. inflacji w październiku z prognozą

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) wzrosły w październiku o 0,4% w stosunku do września. Stopa inflacji w skali rocznej obniżyła się do 4,0% z 4,3% przed miesiącem, osiągając tym samym najniższy poziom od początku transformacji gospodarczej. Na koniec 2001 roku prognozujemy inflację na poziomie 4,5% ? ok. 1,5 punktu proc. poniżej celu NBP.

Wyszczególnienie                             X 2001                I-X 2001
                                      XII?00     X?00    IX?01      I-X ?00
                                        =100     =100     =100         =100 O G Ó Ł E M                            103,2    104,0    100,4        105,8 w tym: 
Żywność, napoje bezalkoholowe i alkoholowe oraz wyroby tytoniowe       101,5    103,1    100,5        105,3
Żywność i napoje bezalkoholowe         100,8    102,8    100,6        105,6
Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe   104,5    104,9    100,4        104,2
Odzież i obuwie                         99,8    100,4    100,4        101,7
Mieszkanie                             107,0    107,8    100,4        109,1
Użytkowanie mieszkania i nośniki 
energii                                108,1    109,1    100,5        110,4 w tym nośniki energii                  108,8    110,0    100,7        110,8
Wyposażenie mieszkania i prowadzenie
gospodarstwa domowego                  102,6    103,2    100,2        104,0
Transport                               99,1     95,9     99,6        100,2 w tym paliwa                            93,1     86,3     99,3         93,5

Wynik był mniej więcej zgodny z naszą prognozą. Ograniczeniu inflacji w październiku szczególnie sprzyjał spadek cen paliw (?0,7% m/m) i niski wzrost cen żywności (0,6% m/m). Jednak w pozostałych obszarach sytuacja również była korzystna. Ceny zdecydowanej większości towarów i usług rosną wolniej niż przed rokiem, co dowodzi wciąż bardzo niskiej presji popytowej.

Przewidujemy, że w październiku inflacja osiągnęła lokalne minimum. Od listopada tempo wzrostu cen powinno stopniowo przyspieszać. Jednak fakt, iż wzrost ten rozpocznie się z bardzo niskiego poziomu i będzie prawdopodobnie relatywnie słaby (chyba, że rząd wprowadzi jednak proinflacyjne rozwiązania podatkowe, patrz niżej), sprawiają, że cel inflacyjny na 2002 rok nie wydaje się jak na razie zagrożony.

Prognozujemy, że na koniec grudnia 2001 r. stopa inflacji wyniesie ok. 4,5% r/r ? o 1,5 pkt. proc. mniej niż dolna granica tegorocznego celu inflacyjnego. MF przewiduje na grudzień 4,2% r/r.

Wzrost cen na początku 2002 r. trudno dokładnie ocenić, dopóki nie są znane ostateczne rozwiązania podatkowe, które przyjmie nowy rząd i parlament. Jeżeli nie pojawią się silne impulsy inflacyjne w postaci podatku importowego czy wzrostu podstawowej stawki VAT, dynamika CPI jedynie nieznacznie przekroczy 5% w I kw. 2002 r., a na koniec roku ustabilizuje się w okolicach 5% r/r. Jednak w przypadku wprowadzenia któregokolwiek z ww. rozwiązań inflacja w całym 2002 może być wyższa blisko o 1 pkt. proc.

Dzisiejsze dane nie zmieniają zasadniczo oczekiwań co do zmian stóp procentowych, ponieważ potwierdziły wcześniejsze prognozy inflacyjne. W podstawowym scenariuszu zakładamy, że Rada Polityki Pieniężnej obniży stopy procentowe już w listopadzie o 100 pb. Jedynym, choć istotnym, argumentem za odłożeniem tej decyzji o miesiąc pozostaje brak jasności co do pakietu rozwiązań fiskalnych w 2002 r., w szczególności co do zmian w podatkach, które mogą zasadniczo zmienić prognozy inflacyjne na przyszły rok. Dyskusja w parlamencie nad rządowym projektem zmian w PIT ujawniła spore różnice zdań w koalicji w kwestiach ekonomicznych, co oznacza, że ostateczny kształt przyszłorocznego budżetu i ogólnie polityki gospodarczej rządu może być zasadniczo różny od tego, co deklaruje wicepremier Belka. Dużym zagrożeniem pozostaje w szczególności możliwość wprowadzenia podatku importowego w wysokości 5%-6%.

Rozkład prawdopodobieństwa najbliższej obniżki stóp procentowych w kolejnych miesiącach oceniamy następująco: listopad 60%, grudzień 35%, później 5%.

Następnej redukcji stóp NBP, w skali 100-150 pb, spodziewamy się na posiedzeniu w styczniu 2002 r. W przyszłym roku, mimo iż nie oczekujemy wyraźnego ożywienia koniunktury gospodarczej, skala obniżek stóp procentowych będzie zdecydowanie mniejsza niż w roku bieżącym. Należy pamiętać, że od początku 2001 r. nastąpił już istotny spadek nominalnego poziomu stóp procentowych. W kolejnych miesiącach wyraźnie obniży się również poziom realnego oprocentowania. Szacujemy, że na koniec I kw. 2002 r. nominalne stopy procentowe będą niższe o ok. 900 pkt. bazowych niż w grudniu 2000 r., a stopy realne będą niższe o ok. 500 pb. Oprocentowanie spadnie więc głębiej niż wzrosło w okresie zaostrzania polityki pieniężnej od połowy 1999 r. Trudno oczekiwać, że pozostanie to bez wpływu na krajową konsumpcję i oszczędności. Tym bardziej, że dla oszczędności dodatkowy niekorzystny wpływ będzie miało wprowadzenie podatku od dochodów kapitałowych osób prywatnych. Dlatego ? jeżeli recesja gospodarki światowej nie będzie się pogłębiała ? styczniowa obniżka stóp przez RPP może być ostatnią w 2002 r.