Niech minister jasno określa cel
Najwyższa Izba Kontroli wnioskuje do prezesa Rady Ministrów o zobowiązanie ministra skarbu państwa oraz wojewodów do precyzyjnego określania celu każdej przekształcanej spółki Skarbu Państwa i samorządu terytorialnego. Projekt odpowiednich zmian legislacyjnych w obowiązujących przepisach został niedawno złożony przez Izbę posłom z sejmowej Komisji ds. Kontroli Państwowej.
Zarzut podejmowania decyzji komercjalizacyjnych i prywatyzacyjnych bez dostatecznego określenia celu dla każdej transakcji sformułowano przy okazji ostatniej kontroli. Zbadano resort skarbu państwa i 12 prywatyzowanych podmiotów. Izba stwierdziła nieprawidłowości w większości z nich, m.in. w spółkach: Wiepofama S.A., Pref-Bud Sp. z o.o., Weldoro Sp. z o.o., Montin S.A., Agram S.A., Polfer Sp. z o.o., Lubawa i Aqua S.A. Wartość wytransferowanego majątku z nabytych spółek Izba szacuje na co najmniej 330 mln zł, z tego 276 mln zł wyprowadzono do innych podmiotów niż sprywatyzowane. W toku kontroli procedur restrukturyzacyjnych mienia państwowego i komunalnego stwierdzono: braki w dokumentacji dotyczącej założeń prowadzonych procesów przedprywatyzacyjnych, nierzetelne badania wiarygodności finansowej przyszłych inwestorów, przyjmowanie wycen nieruchomości sporządzanych przez osoby nieposiadające do tego uprawnień oraz zawieranie niekorzystnych umów prywatyzacyjnych budzących podejrzenia o korupcję. Za patologiczne uznano:
- przedumowne uzgodnienia kupującego w sprawie odsprzedaży jeszcze nienabytych akcji SP, a następnie odsprzedaż ich innemu podmiotowi biorącemu udział w przetargu,
- niewywiązywanie się z płatności za nabyte wcześniej akcje lub udziały,
- zatrudnianie byłych wysokich urzędników ministerialnych we władzach spółek.
We wniosku skierowanym do premiera NIK podkreśla, że jasno sprecyzowany cel i tryb prywatyzacji wraz z uzasadnieniem powinny być określane przez ministra skarbu państwa na etapie wyboru ścieżki prywatyzacyjnej. Nie chodzi o wydawanie konkretnych decyzji administracyjnych, jak zastrzega Izba, ale o wprowadzenie mechanizmu egzekwującego obowiązek rzetelnego badania wzajemnych powiązań kapitałowych i personalnych podmiotów i osób kupujących akcje lub udziały spółek Skarbu Państwa oraz szczegółowe sprawdzanie wiarygodności i rzetelności inwestorów w przypadkach rozkładania na raty ich płatności wynikających z umów prywatyzacyjnych.
Janina Kotłowska - Rudnik
