Polacy boją się o oszczędności

We wrześniu 2011 sprzedano ponad 1,5 mln sztuk obligacji detalicznych za łączną kwotę 154,5 mln PLN. Największym zainteresowaniem cieszyły się obligacje dwuletnie z serii DOS0913, które inwestorzy indywidualni zakupili za kwotę 68,72 mln PLN. Pod względem sprzedaży na drugim miejscu uplasowały się obligacje czteroletnie z serii COI0915, sprzedane za kwotę 52,84 mln PLN. Obligacje dziesięcioletnie z serii EDO0921 również utrzymały poziom sprzedaży sprzed miesiąca i kupione zostały za 30,85 mln PLN. Najmniejszym zainteresowaniem inwestorów indywidualnych cieszyły się obligacje trzyletnie TZ0814 - wydano na nie nieco ponad 2 mln PLN. Był to jednak drugi miesiąc emisji trzylatek z tej serii.

Choć łączny wynik sprzedaży obligacji detalicznych we wrześniu był mniejszy o 39 proc. niż miesiąc wcześniej to wpływ na to miał mniejszy popyt na obligacje trzyletnie, dla których wrzesień był drugim miesiącem emisji. W przypadku trzylatek największe zainteresowanie odnotowywane jest w pierwszym miesiącu emisji.

- Do nabycia obligacji detalicznych skłania przede wszystkim fakt, że inwestycje tę uważa się za najbezpieczniejszą na rynkach finansowych formę lokowania kapitału. Skarb Państwa gwarantuje całym swoim majątkiem wypłatę wkładu inwestycji wraz z narosłymi odsetkami - mówi Anna Suszyńska, Zastępca Dyrektora Departamentu Długu Publicznego w Ministerstwie Finansów.

- Wśród obligacji detalicznych szczególnie korzystnie prezentuje się inwestycja w obligacje dziesięcioletnie. Inwestorów przyciąga do tych papierów wartościowych ich wysokie oprocentowanie, oraz realna ochrona ich kapitału przed inflacją. Ochronę zapewnia wykorzystanie instrumentu w postaci marży odsetkowej przy obliczaniu corocznego oprocentowania - tłumaczy Anna Suszyńska.

Obligacje dwuletnie (DOS0913)

We wrześniu 2011 r. inwestorzy kupili 687 206 szt. obligacji dwuletnich. Popyt utrzymał się więc na zbliżonym poziomie jak w lipcu i sierpniu 2011 r., gdy sprzedaż "dwulatek" wyniosła odpowiednio: 657 712 i 696 957 szt. Większość z nich nabyto małych i średnich pakietach nieprzekraczających 500 szt. Poprzez e-kanały inwestorzy kupili 46 652 szt. "dwulatek", co stanowiło 6,8 proc. ogólnej liczby sprzedanych obligacji dwuletnich. Największym zainteresowaniem cieszyły się one tradycyjnie w województwie mazowieckim, gdzie inwestorzy nabyli 211 911 szt. Drugie w kolejności było, podobnie jak przed miesiącem, województwo śląskie gdzie popyt na te papiery skarbowe wyniósł 65 678 szt. Roczne oprocentowanie obligacji dwuletnich oferowanych we wrześniu 2011 r. wynosiło 4,5 proc.

Obligacje trzyletnie (TZ0814)

Wrzesień 2011 r. był drugim miesiącem sprzedaży obligacji trzyletnich z nowej serii TZ0814, które cieszyły się miesiąc wcześniej rekordowym zainteresowaniem ("trzylatki" w odróżnieniu od pozostałych rodzajów obligacji detalicznych emitowane są w cyklach trzymiesięcznych - w lutym, maju, sierpniu i listopadzie). Łącznie sprzedano ich 20 676 szt., z czego 34 proc. kupiono poprzez e-kanały. W odróżnieniu od pierwszego miesiąca emisji, we wrześniu większość z nich została kupiona w małych bądź średnich pakietach, nie przekraczających 500 szt. Oprocentowanie obligacji trzyletnich serii TZ0814 wynosi 4,54 proc.

Obligacje czteroletnie (COI0915)

We wrześniu 2011 roku inwestorzy indywidualni nabyli 528 397 szt. obligacji czteroletnich i była to ilość zbliżona do tej z poprzedniego miesiąca (545 950 szt.). Największym zainteresowaniem cieszyły się one w województwie mazowieckim, gdzie nabyto 356 681 szt. tych papierów skarbowych. Na drugim miejscu znalazło się województwo śląskie, gdzie popyt wyniósł

40 888 szt. Poprzez e-kanały sprzedano we wrześniu 7 proc. "czterolatek". Większość z nich została nabyta w dużych pakietach, liczących powyżej 1000 szt. Oprocentowanie roczne obligacji czteroletnich emitowanych we wrześniu 2011 r. wynosiło 5 proc.

Obligacje dziesięcioletnie (EDO0921)

We wrześniu 2011 r. inwestorzy nabyli łącznie 308 529 szt. obligacji dziesięcioletnich. Poprzez e-kanały (Internet, konto Inteligo, telefon) kupionych zostało 24,9 proc. "dziesięciolatek". Największym zainteresowaniem cieszyły się one w województwach; mazowieckim (51 812 szt.), zachodnio-pomorskim (46 048 szt.) i śląskim (32 683 szt.). Większość z nich (184 407 szt.) została kupiona w dużych pakietach liczących ponad 1000 szt. Dziesięciolatki, jako jedyne obligacje skarbowe, mogą być kupowane w ramach Konta IKE Obligacje. Inwestowanie poprzez Indywidualne Konto Emerytalne oznacza, że zysk z inwestycji w obligacje skarbowe nie podlega opodatkowaniu od zysków kapitałowych przy spełnieniu warunków ustawowych. Oprocentowanie roczne obligacji dziesięcioletnich sprzedawanych we wrześniu 2011 r. wynosiło 5,75 proc.

Obligacje skarbowe od wielu lat pozostają popularną formą lokowania kapitału zarówno przez klientów detalicznych, jak i różnego rodzaju spółki nieposiadające osobowości prawnej, z wyłączeniem instytucji finansowych, spółek z o.o. i spółek akcyjnych.

Emitentem obligacji Skarbu Państwa jest Skarb Państwa, reprezentowany przez Ministra Finansów. Zwrot ulokowanego w obligacjach kapitału wraz z należnymi odsetkami gwarantowany jest przez Skarb Państwa. Państwo, poprzez sprzedaż obligacji zaciąga dług u inwestora, gwarantując jednocześnie jego spłatę wraz z zyskiem w postaci odsetek, w określonym terminie.

Istotną cechą obligacji jest to, że właściciel każdego rodzaju papieru może dokonać jego zamiany na papiery z nowej emisji korzystając z preferencyjnych warunków. Można też skorzystać z prawa

do wcześniejszego wykupu obligacji i wycofać ulokowany w nich kapitał wraz z naliczonymi odsetkami. Nominał każdej obligacji, niezależnie od jej typu, ustalony jest na kwotę 100 zł.

Oprocentowanie obligacji dwuletnich, czyli popularnie zwanych dwulatek, jest przez cały okres oszczędzania stałe, czyli już w momencie zakupu znany jest przyszły zysk. Kapitalizacja odsetek następuje już po pierwszym roku. Mamy więc do czynienia z korzystnym dla inwestorów procentem składanym - odsetki zostają dodane do kapitału i w drugim roku oprocentowanie jest naliczane od otrzymanej sumy.

Posiadacze obligacji dwuletnich, którzy zdecydują się ulokować swoje zyski z kończących się inwestycji w nowej emisji obligacji otrzymują atrakcyjną propozycję finansowania. Wtedy, jednostkowy koszt zakupu jednej obligacji zamyka się w kwocie 99,90 zł. Osoby decydujące się na wydłużenie horyzontu oszczędzania nie ponoszą żadnych dodatkowych kosztów.

Jedynymi obligacjami detalicznymi o charakterze rynkowym są trzylatki, czyli papiery notowane

na Giełdzie Papierów Wartościowych oraz na rynku regulowanym BondSpot. W przeciwieństwie

do pozostałych typów obligacji, nie można ich przedstawić do przedterminowego wykupu. Różnią się też okresem sprzedaży, sposobem naliczania odsetek oraz częstotliwością wypłaty zysków.

Wypłata odsetek właścicielowi obligacji trzyletnich odbywa się po każdym sześciomiesięcznym okresie odsetkowym.

Oprocentowanie trzyletnich papierów skarbowych jest zmienne i ustalane co pół roku na podstawie stopy WIBOR6M. Podobnie jak w przypadku innych obligacji skarbowych właściciel trzylatek może przed terminem wykupu złożyć zlecenie ich zamiany na papiery z nowej emisji. Wówczas nabędzie je z dyskontem, które przynosi dodatkowy zysk.

Wartość nominalna obligacji trzyletnich wynosi 100 zł. Natomiast sprzedawane są według ceny emisyjnej, która może być wyższa, równa lub niższa od wartości nominalnej obligacji. Z reguły cena emisyjna jest równa lub niższa (np. 99,90 zł - czyli 10 gr mniej, niż wartość nominalna).

Skarb Państwa wykupuje obligacje za kwotę równą wartości nominalnej oraz wypłaca odsetki należne za ostatni półroczny okres oszczędzania po upływie 3 lat, począwszy od pierwszego dnia emisji.

Czterolatki mają charakter oszczędnościowy i ze względu na swoje bezpieczeństwo, poziom oprocentowania i czas trwania stanowią konkurencję dla lokat bankowych. Charakteryzują się zmiennym oprocentowaniem, które opiera się na poziomie inflacji w danym roku powiększonym o marżę odsetkową. Marża ta zapewnia zwrot z inwestycji zawsze wyższy od inflacji. W przypadku tego typu papierów występują cztery okresy odsetkowe, co oznacza, że rozliczenie i wypłata odsetek następuje co roku.

Istnieje także możliwość zarówno wycofania się z inwestycji w trakcie okresu oszczędzania jak i zamiany starych, zapadających papierów na nowe, dzięki czemu uzyskuje się 10-gr dyskonto w cenie każdej nabywanej obligacji.

Charakteryzują się, podobnie jak czterolatki, zmiennym oprocentowaniem, które opiera się na poziomie inflacji w danym roku oraz na marży odsetkowej. Ich oprocentowanie zmienia się co roku, w zależności od zmian stopy inflacji a kapitalizacja odsetek, których wypłata następuje przy wykupie papierów po 10 latach, następuje co roku.

opr. MZB