Portret polskiego podatnika

Z przeprowadzonego na zlecenie Gazety Prawnej sondażu wynika, że wielu z nas czuje się zagubionych w przepisach i procedurach fiskalno-skarbowych. Zdecydowana większość Polaków nie ufa urzędnikom podatkowym. Negatywnie wypada też ogólna ocena polskiego systemu podatkowego, który w oczach respondentów nie jest ani prosty, ani sprawiedliwy.

Z przeprowadzonego na zlecenie Gazety Prawnej sondażu wynika, że wielu z nas czuje się zagubionych w przepisach i procedurach fiskalno-skarbowych. Zdecydowana większość Polaków nie ufa urzędnikom podatkowym. Negatywnie wypada też ogólna ocena polskiego systemu podatkowego, który w oczach respondentów nie jest ani prosty, ani sprawiedliwy.

Portret polskiego podatnika, który powstał na podstawie wyników badania zrealizowanego tuż po terminie składania rocznych zeznań podatkowych, pokazuje, że wielu obywateli czuje się zagubionych w przepisach i procedurach fiskalno-skarbowych.

Spośród 2/3 ankietowanych, którzy w roku bieżącym złożyli zeznanie podatkowe, jedynie około co piąty respondent samodzielnie dokonał rozliczenia. Niemal co drugiego ankietowanego (47 proc.) wyręczył ktoś z rodziny lub znajomych, co jedenastego (9 proc.) - zakład pracy, a 13 proc. respondentów oddało swoje zeznanie podatkowe w ręce opłaconego fachowca.

System jest zły...

Negatywnie wypada również ogólna ocena polskiego systemu podatkowego, który w oczach respondentów nie jest ani prosty, ani sprawiedliwy.

Niemal 3/4 ankietowanych określiło go jako bardzo lub raczej skomplikowany, a nieco wyższy odsetek badanych (77 proc.) uznał go za zdecydowanie lub raczej niesprawiedliwy. Oceny te korespondują z krytycznymi uwagami pod adresem urzędów skarbowych, często określanych jako dokonujące interpretacji na własną korzyść przepisów (78 proc.), które same w sobie są niejasne i niezrozumiałe dla petentów (75 proc.).

Uskarżający się na skomplikowany system podatkowy respondenci rzadko optują za zmianami zdążającymi do jego uproszczenia. Wydaje się, że Polacy chcieliby uproszczenia systemu podatkowego w sposób, który nie narusza ich interesów ekonomicznych.

Bardzo pozytywnie oceniane są bowiem takie elementy systemu podatkowego, jak ulgi, które popiera 94 proc. badanych, oraz całkowite zwolnienie pewnych grup z płacenia podatków, akceptowane przez 3/4 respondentów.

...ale uproszczeń nie chcemy

Respondenci okazali się również umiarkowanie entuzjastyczni, jeśli chodzi o upraszczanie systemu podatkowego przez zminimalizowanie liczby stawek podatkowych.

Preferencje dotyczące liczby stawek są niemal równo rozłożone. 26 proc. ankietowanych opowiedziało się za jedną stawką podatkową, 34 proc. - za dwiema, a 30 proc. - za dotychczasowym 3-stawkowym systemem.

Ogólnie ujmując, większość Polaków popiera podatki progresywne, wyrażając przekonanie, że osoby o wyższych przychodach powinny płacić wyższy procent swoich dochodów w postaci podatków (69 proc.).

Prosocjalne nastawienie respondentów znajduje odzwierciedlenie również w wybieranych rodzajach ulg, zwolnień od podatków oraz towarów objętych zerową stawką VAT. Niemalże we wszystkich przypadkach najczęściej wskazywane były rozwiązania odciążające zdeprywowane finansowo czy też społecznie grupy.

Jeśli chodzi o relację między wysokością podatku a jakością usług finansowanych z budżetu, respondenci niemal tak samo często opowiadali się za zachowaniem status quo, jak za obniżeniem stawek podatkowych i odpłatnością niektórych usług (po ok. 30 proc.). Najmniej zwolenników miało zwiększenie opiekuńczości państwa, to znaczy podwyższenie stawek podatkowych i podniesienie poziomu usług publicznych (17 proc.).



Za mało dostajemy za podatki

W kontekście wyboru między wysokością stawek podatkowych a jakością usług finansowanych z budżetu warto przyjrzeć się ocenie sposobu wydatkowania przez państwo pieniędzy pochodzących z podatków.

Ocena ta wypada nader krytycznie - aż 73 proc. badanych wyraziło niezadowolenie ze sposobu gospodarowania pieniędzmi podatników. Brak zaufania do sposobu redystrybucji podatków znalazł wśród niezadowolonych odzwierciedlenie w odsetku respondentów opowiadających się za obniżeniem stawek podatkowych i częściową odpłatnością za niektóre usługi (33 proc. w porównaniu z 21 proc. wśród zadowolonych ze sposobu wydatkowania pieniędzy podatników).

Dużo wiemy o fiskusie

Ostatnim, lecz zarazem najbardziej bezpośrednim, elementem oceny świadomości podatkowej Polaków jest ich wiedza na temat podatków. Okazuje się, że dość dobrze orientujemy się we własnym systemie podatkowym - 2/3 z nas zna wysokość podstawowej stawki podatku VAT. Gorzej jednak wypada świadomość tego, czy najwyższa stawka podatku dochodowego w Polsce jest większa czy też mniejsza niż przeciętna w krajach Unii Europejskiej.

Ogólnie można stwierdzić, iż z wyjątkiem wyboru między podatkami pośrednimi a bezpośrednimi oraz między państwem opiekuńczym a liberalnym, respondenci w większości mieli wyrobione zdanie na temat badanych kwestii. Ich odpowiedzi można uznać za spójne - 80 proc. respondentów, którzy byli zdania, że wszyscy powinni oddawać taki sam procent swoich dochodów fiskusowi, opowiedziało się również za jednolitą 15-procentową stawką podatkową.

Większość respondentów rozumie zatem istotę proponowanych rozwiązań, nie opierając swoich sądów jedynie na zasłyszanych opiniach i hasłach politycznych.

Chcemy spójnego systemu

Co więcej, preferencje Polaków wykazują pewien stopień spójności, także jeśli chodzi o różne elementy socjalnego i liberalnego modelu systemu podatkowego. Zwolennicy jednakowej stawki podatkowej dla wszystkich rzadziej niż zwolennicy progresywnych podatków popierają ulgi (87 proc. vs 97 proc.) i zwolnienia od podatku (65 proc. vs 79 proc.), częściej za to są za obniżeniem podatków i wprowadzeniem częściowej odpłatności za niektóre usługi finansowane z budżetu (41 proc. vs 26 proc.).

O SONDAŻU

Badanie świadomości podatkowej zostało zrealizowane przez PBS DGA w dniach 5-7 maja 2006 r. na ogólnopolskiej reprezentatywnej 1089-osobowej próbie Polaków, którzy ukończyli piętnasty rok życia. Badanie przeprowadzone zostało w technice CAPI (Computer Assisted Personal Intervziew), czyli bezpośredniego wywiadu kwestionariuszowego wspomaganego komputerowo, w ramach badania Omnibus, realizowanego przez PBS DGA w cyklu dwutygodniowym. Przy zrealizowanej liczbie wywiadów błąd oszacowania wynosi +/-3 proc., co oznacza, że wyniki uzyskane w wylosowanej próbie respondentów nie różnią się o więcej niż 3 proc. od danych dla całej badanej populacji. Zakłada się przy tym
95-proc. poziom ufności.

Reklama

Adam Malinowski, Wirginia Aksztejn

Gazeta Prawna
Dowiedz się więcej na temat: portrety | Polskie | portret
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »