Prowizje w funduszach akcyjnych
Prowizje pobierane przy zakupie jednostek uczestnictwa w funduszach akcyjnych są znacznie wyższe niż w przypadku funduszy bezpiecznych. Dlaczego? - Trudno to jednoznacznie wytłumaczyć - usłyszeliśmy w większości towarzystw. Argumentacja przedstawicieli TFI bywa dość pokrętna.
Opłaty manipulacyjne w funduszach akcyjnych sięgają nawet 5%. Najwyższe stawki są w podmiotach agresywnych, które inwestują na giełdzie większość posiadanych aktywów. Nieco mniejsze są w podmiotach zrównoważonych (utrzymują w akcjach mniej więcej połowę portfela), a jeszcze niższe w funduszach stabilnego wzrostu (jedna trzecia aktywów to papiery udziałowe). Dla porównania, w podmiotach bezpiecznych prowizje wynoszą średnio ok. 1% albo w ogóle nie są pobierane.
Teorii brak
Podobną zasadę TFI stosują przy ustalaniu opłat za zarządzanie. Najwyższe stawki są w podmiotach akcyjnych, a najniższe w pieniężnych. Tu jednak ma to swoje uzasadnienie: zarządzanie akcjami z reguły wymaga większego wysiłku ze strony zarządzającego, częściej dokonuje się zmian w portfelu, instrumenty są bardziej zróżnicowane, a do tego dochodzą jeszcze wyższe opłaty transakcyjne.
Skąd się biorą różnice w opłatach manipulacyjnych? - Nie mają one jednoznacznego wytłumaczenia - mówi Rafał Mania, prezes CA IB TFI. - Nie ma na to żadnej specjalnej teorii - przyznaje Anna Jagiełło, dyrektor marketingu w PKO/Credit Suisse TFI.
Płacisz za swoje niezadowolenie
Po chwili zastanowienia przedstawiciele towarzystw przerzucają jednak odpowiedzialność na sprzedawców, do których trafia większość wpływów z prowizji. - Dystrybutor, który oferuje taki produkt, musi liczyć się z tym, że gdy wartości jednostek uczestnictwa będą spadać, niezadowoleni klienci do niego przyjdą z pretensjami. A takie sytuacje częściej zdarzają się w funduszach akcyjnych niż bezpiecznych - twierdzi A. Adamowicz. Przyznaje jednak, że w ostatnim czasie więcej powodów do narzekań mają klienci podmiotów obligacyjnych, których stopy zwrotu znacząco się pogorszyły. Argumentacja zatem traci sens.
Swoista blokada
Inny powód: - Takie produkty sprzedaje się znacznie trudniej. Sprzedawca musi lepiej się orientować w rynku. Przeszkolenie takich osób jest pracochłonne. Poza tym, obsługa klientów funduszy akcyjnych zajmuje więcej czasu, bo częściej zasięgają oni informacji - mówi A. Jagiełło. Przedstawiciele TFI nieoficjalnie przyznają też, że wysokie prowizje w funduszach akcyjnych, które maleją wraz ze wzrostem wpłacanej kwoty, to pewnego rodzaju "blokada" przed drobnymi inwestorami. -Tacy klienci są dla nas mniej opłacalni. Niektóre koszty ich obsługi, takie jak np. opłata na rzecz agenta transferowego, są takie same, jak w przypadku osób wpłacających duże sumy. Towarzystwa próbują to sobie odbić w opłatach manipulacyjnych - mówi jeden z przedstawicieli TFI.
Równanie do Europy
Jeszcze inne wytłumaczenie ma Sebastian Buczek, wiceprezes ING TFI, odpowiedzialny za sprzedaż. Jego zdaniem, prowizje w funduszach akcyjnych w Polsce to odzwierciedlenie stawek w Europie. - Tam prowizje też sięgają 5%, a większość działających w Polsce towarzystw jest powiązanych kapitałowo z zagranicznymi firmami zarządzającymi - mówi S. Buczek.
Korzystniej nie będzie
Czy to oznacza, że nie ma szans na obniżkę stawek w Polsce? Szefowie towarzystw na razie nie składają żadnych deklaracji. Być może jednak zmusi ich do tego wzrost konkurencji, który nastąpi po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Bardziej prawdopodobne są redukcje opłat za zarządzanie, co jest następstwem wzrostu aktywów funduszy.
Jest natomiast duże ryzyko, że zaczną rosnąć prowizje pobierane przy sprzedaży jednostek podmiotów bezpiecznych. - W Polsce stawki są wyjątkowo niskie. W Europie w funduszach obligacyjnych wynoszą ok. 2-3% - twierdzi S. Buczek. Niektóre towarzystwa już zaczęły podnosić wysokość prowizji.
