Spadają przychody i zyski ... rosną koszty zarządu

Pogorszenie wyniku netto odnotowały 32 firmy z tego grona, tymczasem łączne koszty ogólnego zarządu wzrosły o ponad 7% (ta pozycja rachunku kosztów wzrosła w 26 przypadkach).

W III kwartale 36% notowanych na GPW spółek poniosło straty. Wyniki te nie były jednak w większości przypadków zaskoczeniem, wyraźne spowolnienie w gospodarce widać bowiem od dawna. W tak trudnej sytuacji akcjonariusze domagają się zatem od zarządów zdecydowanych działań zmierzających do obniżenia kosztów. W odpowiedzi słyszymy o kolejnych redukcjach zatrudnienia i planach wprowadzenia innych cięć. Wiarygodność tych działań i skuteczność podjętych wysiłków może jednak podważyć analiza dynamiki kosztów ogólnego zarządu, którymi - jak się wydaje - w okresach kryzysowych należy zająć się w pierwszej kolejności.

- Koszty ogólnego zarządu mają w polskich spółkach najczęściej stały poziom, niezależny od wielkości produkcji, sprzedaży i zysków. Ich obniżenie nie jest możliwe bez intensywnych działań restrukturyzacyjnych, szczególnie w sferach administracji, promocji i reklamy. Cięcia w tych obszarach napotykają znaczne opory. Łatwiej je przeprowadzić, gdy następuje zmiana strategicznego akcjonariusza i zarządu, gorzej sprawa przedstawia się w bardziej statycznych strukturach. Fakt, że na taki krok mimo wszystko zdecydowało się 21 spośród analizowanych spółek, pokazuje, jak trudna jest obecnie sytuacja w gospodarce - powiedział PARKIETOWI Sebastian Słomka, zastępca naczelnika wydziału analiz BDM PKO BP.

O "zaciśnięciu pasa" na poziomie kosztów ogólnego zarządu nie było mowy m.in. w przypadku Optimusa i Softbanku. Przychody pierwszej z tych spółek spadły po trzech kwartałach br. o 19,5%, zysk brutto na sprzedaży o ponad 34%, strata netto przekroczyła 7 mln zł, a koszty ogólnego zarządu... wzrosły o 35%. Softbank "pozwolił" sobie z kolei na blisko 60-proc. wzrost kosztów ogólnego zarządu, przy 57-proc. spadku zysku netto i zaledwie 3,9-proc. wzroście sprzedaży.

- W tych przypadkach trudno dopatrzyć się jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia tak znacznego wzrostu kosztów ogólnego zarządu. Przedstawiciele tych spółek często mówią o redukcji kosztów, na takim założeniu swoją ambitną prognozę oparł Softbank, który przecież nie ma szans na znaczący wzrost sprzedaży. Widząc takie negatywne tendencje w rachunku kosztów, można jednak mieć wątpliwości, czy jej realizacja jest realna. W branży IT na pochwałę zasługuje pod tym względem właściwie tylko ComputerLand i ComArch. Kilka sprzyjających momentów do ograniczenia kosztów "przespał" natomiast nasz potentat telekomunikacyjny, w bliskiej przyszłości można jednak spodziewać się, że zaostrzony nadzór właścicielski wpłynie na poprawę jego wskaźników. Tymczasem dla firm z sektora zaawansowanych technologii ograniczanie pewnych składników kosztów ogólnego zarządu powinno mieć duże znaczenie. Kluczem do wyższej rentowności nie powinno być natomiast dla nich pochopne zwalnianie pracowników, którzy są ich najcenniejszym aktywem - powiedział PARKIETOWI Andrzej Kasperek, analityk COK Banku Handlowego.

Koszty ogólnego zarządu wzrosły w ComputerLandzie o 21,6%, ale towarzyszył temu 9-proc. spadek koszów sprzedaży i - co najbardziej istotne - 20-proc. wzrost przychodów i 21,7--proc. wzrost wyniku netto.

- Przykładów, gdy wzrost kosztów ogólnego zarządu znajduje odzwierciedlenie w rosnącej sprzedaży i udziałów rynkowych, nie ma, niestety, zbyt wiele. W tym gronie wyróżniłbym Kęty, które przeprowadzają skuteczny program restrukturyzacji, pozbyły się jednej ze spółek zależnych i - co bardzo ważne - zarząd tej spółki jest zdeterminowany do trzymania kosztów w ryzach ze względu na proces poszukiwania inwestora strategicznego. Silny nadzór właścicielski sprzyja ograniczaniu kosztów w Cersanicie. Z niepokojem obserwuję natomiast wzrost pozycji kosztów ogólnego zarządu w giełdowych firmach farmaceutycznych. W br. osiągają one zadowalające wyniki finansowe, relatywnie wysokie marże brutto, tak jak cała branża, która praktycznie jako jedyna ma dobre stopy wzrostu. Obawiam się jednak, że te dobre nastroje przełożyły się właśnie na mniejszą kontrolę kosztów i pozwalają na zbyt dużą konsumpcję zysków - stwierdził Marek Świętoń, analityk ING BSK AM.