Wyniki tow. i funduszy emerytalnych w 2003

Powszechne towarzystwa emerytalne1 w 2003 r. zanotowały 12,5-krotne zwiększenie zysku netto w stosunku do roku poprzedniego. Zarządzane przez towarzystwa otwarte fundusze emerytalne poprawiły swoje wyniki finansowe, osiągając blisko 4 mld zł zysku.

Aktywa powszechnych towarzystw emerytalnych w 2003 r. ukształtowały się na poziomie 1,7 mld zł i były o 30,4% wyższe niż przed rokiem. W ich strukturze aktywa obrotowe stanowiły 68,0% (o 10,2 pkt więcej niż w roku 2002). Wzrost wartości aktywów obrotowych był spowodowany zwiększeniem krótkoterminowych należności oraz inwestycji (odpowiednio o 111,9% do kwoty 101,1 mln zł oraz 51,5% do 1040,8 mln zł).

Kapitały własne towarzystw wyniosły 1508,9 mln zł, co oznacza 34,8% wzrost w skali roku. Do wzrostu tego przyczyniło się zmniejszenie straty z lat ubiegłych (o 20,2 mln zł) i poprawa wyniku bieżącego okresu obrotowego. Rezerwy na zobowiązania na koniec 2003 r. osiągnęły wartość 118,8 mln, tj. 80,8% wyższą niż w roku poprzednim. Zobowiązania ogółem zmniejszyły się w tym czasie ponad 2-krotnie do 31,7 mln zł.

Przychody netto ze sprzedaży wzrosły o 28,2% do poziomu 1010,1 mln zł. Zwiększenie przychodów wynikało ze wzrostu opłaty za zarządzanie (o 51,2%) i opłaty dystrybucyjnej (o 1,4%). Koszty związane z działalnością operacyjną wyniosły 782,5 mln zł i zmniejszyły się w skali roku o 3,9%. W ich strukturze koszty akwizycji stanowiły 21,0% wobec 18,7% w roku 2002, a koszty agenta transferowego i koszty prowadzonego przez towarzystwo rejestru członków funduszy 20,2% wobec 18,6%.

Wzrost przychodów netto oraz zmniejszenie kosztów operacyjnych spowodowało, że w 2003 r. powszechne towarzystwa emerytalne osiągnęły 227,6 mln zł zysku ze sprzedaży (w roku poprzednim strata 26,7 mln zł). Po uwzględnieniu wyniku na pozostałej działalności towarzystwa uzyskały 534,4 mln zł zysku brutto. Obciążenia tego zysku podatkiem dochodowym wyniosły 85,2 mln zł. W efekcie, powszechne towarzystwa emerytalne zamknęły 2003 r. zyskiem netto 449,2 mln zł (wobec 36,0 mln zł zysku przed rokiem).

W 2003 r. otwarte fundusze emerytalne dysponowały aktywami ogółem o wartości 45,4 mld zł, tj. o 43,1% większymi niż w poprzednim roku. W tym czasie zobowiązania ogółem wzrosły ponad 3-krotnie do 606,2 mln zł. Największą dynamikę zaobserwowano w zakresie zobowiązań wobec członków (wzrost z 74,5 mln zł do 562,1 mln zł). Aktywa netto funduszy emerytalnych ukształtowały się na poziomie 44,8 mld zł (31,6 mld zł w roku 2002).

Według stanu na koniec grudnia 2003 r. portfel inwestycyjny stanowił 97,3% aktywów ogółem (96,0% przed rokiem). W jego strukturze dominowały obligacje (26280,9 mln zł) i akcje (14337,3 mln zł), stanowiące łącznie 91,8% wartości portfela. W stosunku do 2002 r. udział obligacji w portfelu zmniejszył się na rzecz akcji, bonów skarbowych oraz depozytów i bankowych papierów wartościowych. W 2003 r. fundusze miały w portfelu 382,9 mln zł obligacji skarbowych o zmiennym oprocentowaniu, tj. obligacji będących formą spłaty zobowiązań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.1 W portfelu akcyjnym 14196,9 mln zł stanowiły akcje spółek notowanych na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. W porównaniu z rokiem 2002 najbardziej zwiększyło się zaangażowanie funduszy w spółki związane z przemysłem i budownictwem (wzrost o 108,1%) oraz usługami (86,0%).

Przychody z inwestycji otwartych funduszy emerytalnych wzrosły o 27,6% i wyniosły 1932,6 mln zł. W przychodach tych dominowały odsetki, stanowiące 85,1% przychodów (85,4% w poprzednim roku). Koszty operacyjne ukształtowały się na poziomie 293,0 mln zł, co oznacza ponad 1,5-krotny wzrost w skali roku. Główną pozycją generującą koszty pozostało wynagrodzenie dla towarzystw, ale jego udział spadł o 1,9 pkt i na koniec 2003 r. stanowił 77,7% kosztów operacyjnych.

Wynik z inwestycji wzrósł o 23,8% do 1639,6 mln zł. W tym czasie fundusze emerytalne zrealizowały 225,2 mln zł zysku z inwestycji (spadek o 51,2%) oraz zanotowały 2125,0 mln zł niezrealizowanego zysku z wyceny (wzrost o 56,3%). Zysk finansowy wykazany na koniec 2003 r. przez otwarte fundusze emerytalne był o 26,2% wyższy niż przed rokiem i wyniósł 3989,8 mln zł. Wyższa dynamika wzrostu aktywów netto niż wyniku finansowego spowodowała, że w skali roku rentowność funduszy nieznacznie spadła (z 0,10 pkt do 0,09 pkt).

W Centralnym Rejestrze Członków prowadzonym przez ZUS w 2003 r. było zarejestrowanych 11,5 mln członków otwartych funduszy emerytalnych (53,0% stanowili mężczyźni), natomiast liczba rachunków prowadzonych przez fundusze emerytalne wyniosła 12,0 mln1. W stosunku do 2002 r. roku zmniejszył się o 1,3 pkt udział rachunków martwych, na które nie wpłynęła żadna składka. Nadal jednak średnio 16,8% rachunków pozostało pustych. Dla poszczególnych funduszy odsetek martwych rachunków wahał się od 50,4% do 4,3% rachunków ogółem. W 2003 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazał do funduszy emerytalnych 10158,8 mln zł składek oraz 133,8 mln zł odsetek, co w skali roku oznacza wzrost odpowiednio o 7,0% oraz 138,5%.