Warunkiem pobierania emerytury - rozwiązanie stosunku pracy

Tak wynika z obowiązującego od 1 stycznia 2011 r. przepisu art. 103a ustawy emerytalnej dodanego przez art. 6 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw.

Na mocy powołanego przepisu, prawo do emerytury ulega zawieszeniu niezależnie od wysokości osiąganego przychodu z tytułu kontynuowanego zatrudnienia oraz wieku osoby uprawnionej do emerytury. Dotyczy on także osób, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny, czyli odpowiednio 60 lat - kobiety, 65 lat - mężczyźni (zmiana brzmienia art. 103 ust. 2 ustawy emerytalnej). Pisaliśmy na ten temat już w poprzednim numerze UiPP, str. 27-28.

Zawieszeniu podlega także okresowa emerytura kapitałowa.

Przepis art. 103a ustawy emerytalnej dotyczy wszystkich emerytów, którzy nie rozwiązali stosunku pracy zawartego przed nabyciem prawa do emerytury, a więc zarówno tych, którzy prawo nabyli przed 1 stycznia 2011 r., jak i tych, którzy prawo to nabędą począwszy od 1 stycznia 2011 r. Jednakże - w zależności od daty ustalenia prawa do emerytury różna jest data, od której - wobec kontynuowania stosunku pracy zawartego przed uzyskaniem emerytury - ZUS wstrzyma wypłatę świadczenia.

Zwracamy uwagę! Przepis art. 103a ustawy emerytalnej ma także zastosowanie do emerytur przysługujących osobom, pozostającym w stosunku pracy w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Islandii, Liechtensteinie, Norwegii, Szwajcarii lub w państwach, z którymi Polskę łączą dwustronne umowy międzynarodowe w dziedzinie zabezpieczenia społecznego (z wyłączeniem osób wykonujących zatrudnienie w Australii, z którą umowa po stronie australijskiej obejmuje wyłącznie emerytury z tytułu zamieszkiwania w tym państwie).

2. Osoby, które nabyły prawo do emerytury począwszy od 1 stycznia 2011 r.

Osobom, które po 31 grudnia 2010 r. nabędą prawo do emerytury i kontynuują zatrudnienie w ramach tego samego stosunku pracy u dotychczasowego pracodawcy, ZUS nie podejmie wypłaty emerytury.

Dotyczy to osób, które wniosek o emeryturę złożą po 31 grudnia 2010 r., jak i przed 1 stycznia 2011 r., jeżeli warunki uprawniające do emerytury spełnią po 31 grudnia 2010 r.

Przykład

W grudniu 2010 r. wniosek o emeryturę złożył mężczyzna urodzony 5 stycznia 1946 r., legitymujący się 35-letnim okresem składkowym i 4-letnim okresem nieskładkowym. Od roku jest on zatrudniony na podstawie umowy o pracę. ZUS ustalił prawo do emerytury od 5 stycznia 2011 r., ponieważ w tym dniu mężczyzna ukończył 65 lat. Jeżeli mężczyzna nie rozwiąże stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą, to ZUS nie podejmie wypłaty emerytury do czasu rozwiązania stosunku pracy.

Ważne: Osobie, której ZUS po 31 grudnia 2010 r. ustali prawo do emerytury, a która nie rozwiąże dotychczasowego stosunku pracy - emerytura nie będzie wypłacana do czasu rozwiązania stosunku pracy i zgłoszenia w ZUS wniosku o podjęcie jej wypłaty.

Jak informuje ZUS na swojej stronie internetowej www.zus.pl: "(…) Osoby, które rozwiążą stosunek pracy nawiązany przed przejściem na emeryturę, muszą niezwłocznie zgłosić wniosek o podjęcie wypłaty emerytury. Przepisy nakazują podjęcie wypłaty od miesiąca, w którym - przynajmniej przez 1 dzień emeryt już nie pracuje w ramach tego samego zatrudnienia, co przed nabyciem emerytury - jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zostanie zgłoszony wniosek.

Do wniosku o podjęcie wypłaty emerytury, w związku z ustaniem zatrudnienia, należy koniecznie dołączyć świadectwo pracy albo zaświadczenie pracodawcy, potwierdzające fakt i datę rozwiązania stosunku pracy. (…)"

W świetle powyższego osobom, którym ZUS wstrzymał wypłatę emerytury w związku z kontynuowaniem zatrudnienia, a które po pewnym czasie rozwiążą stosunek pracy:

• z ostatnim dniem miesiąca (np. 31 marca), wypłata emerytury przysługuje od następnego miesiąca, nie wcześniej jednak niż od pierwszego dnia miesiąca, w którym zgłoszono wniosek w tej sprawie (wariant 1),
   
• w innym dniu niż ostatni dzień miesiąca (np. 15 kwietnia) - wypłata emerytury zostanie podjęta od miesiąca, w którym emeryt nie kontynuował już zatrudnienia, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłosi wniosek, wraz z wymaganymi dokumentami (wariant 2).

Przykład

Przyjmujemy założenie z poprzedniego przykładu i dodatkowo, że mężczyzna pracuje na rzecz tego samego pracodawcy, co przed przejściem na emeryturę:

• wariant 1 - do 31 marca 2011 r. i zgłosi wniosek o podjęcie wypłaty zawieszonej emerytury:
• w kwietniu 2011 r., to ZUS podejmie wypłatę emerytury od 1 kwietnia,
   
• w maju 2011 r., to ZUS podejmie wypłatę emerytury od 1 maja;
• wariant 2 - do 15 kwietnia 2011 r. i zgłosi wniosek o podjęcie wypłaty zawieszonej emerytury:
• w kwietniu 2011 r., to ZUS podejmie wypłatę emerytury od 1 kwietnia,
   
• w maju 2011 r., to ZUS podejmie wypłatę emerytury od 1 maja.

Jeżeli jednak wniosek o podjęcie wypłaty emerytury osoba zgłosi w ciągu miesiąca od otrzymania decyzji o przyznaniu emerytury (tj. przed jej uprawomocnieniem), to ZUS podejmie wypłatę emerytury od miesiąca, w którym osoba ta już nie pozostawała w tym samym zatrudnieniu, co przed nabyciem emerytury.

Przykład

Załóżmy, że decyzją z dnia 28 stycznia 2011 r. ZUS przyznał wnioskodawcy od 1 stycznia 2011 r. emeryturę. Z dokumentów dołączonych do wniosku wynika, że wnioskodawca pracuje nadal w ramach tego samego stosunku pracy, w którym pozostawał przed nabyciem emerytury, a więc ZUS nie podjął wypłaty świadczenia. Rozwiązanie stosunku pracy nastąpi z dniem 21 stycznia 2011 r., ale świadectwo pracy wraz z wnioskiem zostanie złożone w ZUS w dniu 1 lutego 2011 r. Ponieważ złożenie wniosku nastąpi przed uprawomocnieniem się decyzji, ZUS podejmie wypłatę emerytury od 1 stycznia 2011 r.

Osobom, które wykonują pracę na rzecz kilku pracodawców - ZUS podejmie wypłatę emerytury wyłącznie wówczas, gdy zostaną rozwiązane wszystkie stosunki pracy zawarte przed przejściem na emeryturę.

3. Osoby, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r.

Do emerytur przyznanych przed 1 stycznia 2011 r. stosuje się art. 103a ustawy emerytalnej poczynając od 1 października 2011 r.

Ważne: Osobom, które przeszły na emeryturę przed dniem 1 stycznia 2011 r. i nadal wykonują zatrudnienie w ramach tego samego stosunku pracy, w którym pozostawały przed jej uzyskaniem - ZUS wstrzyma wypłatę emerytury od 1 października 2011 r.

W przypadku rozwiązania stosunku pracy po 30 września 2011 r. - wypłata emerytury zostanie podjęta:

• od pierwszego dnia miesiąca, w którym zostanie rozwiązany stosunek pracy, jeśli stosunek pracy zostanie rozwiązany w innym dniu niż ostatni dzień miesiąca,
   
• od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostanie rozwiązany stosunek pracy, jeśli stosunek pracy zostanie rozwiązany z ostatnim dniem miesiąca,

nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zostanie zgłoszony wniosek o podjęcie wypłaty emerytury.

Przykład

Od 1 czerwca 2010 r. ZUS ustalił prawo do emerytury dla pracownicy, która kontynuuje zatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy. Jeżeli do 30 września 2011 r. nie rozwiąże stosunku pracy, to ZUS wstrzyma jej emeryturę od 1 października 2011 r.

Zakładając, że umowa o pracę zostanie rozwiązana z dniem 20 października 2011 r., a wniosek od wypłatę emerytury (wraz ze świadectwem pracy) zostanie złożony w ZUS:

• w październiku 2011 r., to ZUS podejmie wypłatę od 1 października 2011 r.,
   
• w listopadzie 2011 r., to ZUS podejmie wypłatę emerytury od 1 listopada 2011 r.

Ważne: Osoby, które rozwiązały stosunek pracy, a nie powiadomiły o tym ZUS powinny niezwłocznie przedłożyć w oddziale ZUS świadectwo pracy lub zaświadczenie potwierdzające rozwiązanie stosunku pracy.

Brak dokumentów potwierdzających ustanie zatrudnienia spowoduje wstrzymanie wypłaty emerytury od 1 października 2011 r.

Przykład

Osoba pobierająca emeryturę od czerwca 2010 r., z dniem 31 grudnia 2010 r. rozwiązała stosunek pracy z pracodawcą, u którego była zatrudniona przed przejściem na emeryturę. O rozwiązaniu stosunku pracy nie powiadomiła ZUS, zatem wypłata emerytury zostanie jej wstrzymana od 1 października 2011 r. Zakładając, że powiadomi ZUS o rozwiązaniu stosunku pracy:

• w październiku 2011 r., to ZUS podejmie wypłatę emerytury od 1 października 2011 r.,
   
• w listopadzie 2011 r., to ZUS podejmie wypłatę emerytury od 1 listopada 2011 r.

Zwracamy uwagę! Zgodnie z art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, ZUS w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, powinien poinformować osoby pobierające emerytury o obowiązujących, od 1 stycznia 2011 r. warunkach pobierania emerytury w przypadku kontynuowania stosunku pracy u pracodawcy, z którym stosunek ten był zawarty przed dniem nabycia prawa do emerytury.

W opracowaniu wykorzystano informacje ZUS zamieszczone na stronie internetowej www.zus.pl.

Ubezpieczenia i Prawo Pracy Nr 2 z dnia 2011-01-10

GOFIN podpowiada