ZASADY IKE
Czym tak na prawdę jest IKE? IKE to Indywidualne Konto Emerytalne - plan oszczędnościowy służący do gromadzenia pieniędzy na dodatkową emeryturę. To jedyna indywidualna forma oszczędzania w III filarze, wolna od "podatku Belki" - 19 procentowego podatku od wypracowanych zysków.
KTO MOŻE KORZYSTAĆ?
Aby stać się uczestnikiem IKE należy spełniać następujące warunki:
- mieć ukończone 16 lat,
- posiadać nieograniczony obowiązek podatkowy na terenie Polski,
- nie dokonywać wypłat transferowych z IKE do programu emerytalnego w danym roku kalendarzowym.
Osoba małoletnia może dokonywać wpłat na IKE, w roku, w którym uzyskuje dochód z tytułu umowy o pracę. Na IKE może gromadzić oszczędności wyłącznie jeden oszczędzający.
ZAWARCIE UMOWY
Przed zawarciem umowy na prowadzenie IKE należy złożyć oświadczenie, stwierdzające, że nie posiadamy takiej formy gromadzenia oszczędności w innej instytucji, nie dokonywaliśmy w danym roku wypłaty transferowej do programu emerytalnego, nie wypłacaliśmy środków z IKE lub potwierdzające wypłatę transferową z innej instytucji, dotychczas prowadzącej IKE.
Umowa o prowadzenie IKE zawierana jest w formie pisemnej pomiędzy oszczędzającym a jedną z czterech grup instytucji finansowych:
1) bankiem - w formie rachunku lub lokaty bankowej,
2) funduszem inwestycyjnym - w formie inwestycji w jednostki uczestnictwa wybranych funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych,
3) ubezpieczycielem - w formie polisy na życie z funduszem kapitałowym,
4) przedsiębiorstwem maklerskim - w formie rachunków papierów wartościowych.
Jak powinna wyglądać umowa?
Umowa musi określać w szczególności:
- oznaczenie IKE umożliwiające jego identyfikację,
- sposób oznaczenia dyspozycji dotyczących środków gromadzonych na IKE,
- sposób postępowania instytucji finansowej w przypadku, gdy suma wpłat dokonanych przez oszczędzającego w danym roku kalendarzowym przekroczy maksymalną wysokość wpłat określoną w dalszych przepisach,
- zakres, częstotliwość i formę informowania oszczędzającego o środkach zgromadzonych na IKE,
- koszty i opłaty obciążające oszczędzającego w związku z prowadzeniem IKE w zakresie nieuregulowanym w statucie (fundusz inwestycyjny), w regulaminie prowadzenia rachunku papierów wartościowych i rachunku pieniężnego (przedsiębiorstwo maklerskie) i w ogólnych warunkach ubezpieczenia oraz regulaminach ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych (zakład ubezpieczeń),
- okres wypowiedzenia umowy,
- termin dokonania wypłaty, wypłaty transferowej oraz zwrotu,
- sposób postępowania z pożytkami z papierów wartościowych zgromadzonych na IKE oszczędzającego.
LIMIT WPŁAT
Ponieważ zyski z IKE są nieopodatkowane, istnieje limit wpłat ustalany na każdy rok kalendarzowy, wpłaty te nie mogą przekroczyć kwoty odpowiadającej 150% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok, określonego w ustawie budżetowej lub ustawie o prowizorium budżetowym.
Jeżeli wpłacona zostanie kwota wyższa niż przewiduje limit, instytucja finansowa jest obowiązana do zwrotu posiadaczowi IKE nadpłaconej kwoty lub przekazania jej inny rachunek, na którym już kwota ta będzie podlegała opodatkowaniu, natomiast wpłata niższa nie może być w przyszłości uzupełniona. Ponadto w przypadku osób małoletnich wpłaty na IKE nie mogą przekroczyć dochodów uzyskanych przez niego w danym roku.
WYPŁATA ŚRODKÓW Z IKE
Istnieją trzy możliwości wypłaty oszczędności z IKE, w każdym przypadku wypłacie tej podlega całość zgromadzonych na koncie środków:
1) Wypłata środków zgromadzonych na IKE na wniosek oszczędzającego - po osiągnięciu przez niego wieku 60 lat lub nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55 roku życia, pod warunkiem dokonywania wpłat na IKE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych lub dokonania ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia przez oszczędzającego wniosku o dokonanie wypłaty. Wypłacając w ten sposób środki z IKE nie możemy ponownie założyć takiego konta. W razie śmierci posiadacza IKE, wypłaty może dokonać osoba do tego uprawniona.
2) Wypłata transferowa - dokonywana poprzez: zmianę instytucji finansowej prowadzącej IKE, przekazanie środków z IKE zmarłego na IKE osoby uprawnionej lub przeniesienie środków do programu emerytalnego.
W przypadku dokonania ich po upływie 12 miesięcy od wpłaty pierwszej składki do programu, z którego dokonujemy wypłaty nie ponosimy żadnych kosztów, przed upływem 12 miesięcy instytucja, z której usług rezygnujemy nalicza nam opłatę. Niestety wysokość tej opłaty nie jest w obecnej chwili ustalona, TFI na razie nie chcą zdradzać, na jakim poziomie zostaną ustalone karne opłaty, zostaną one ujawnione po 1 września.
3) Zwrot - jeżeli którakolwiek ze stron wypowiada umowę i nie zachodzą przesłanki do wypłaty lub wypłaty transferowej, następuje wycofanie środków z IKE.
Gdy oszczędzający dokonuje wypłaty, wypłaty transferowej lub zwrotu przed upływem terminu, instytucja finansowa ma prawo do potrącenia dodatkowej opłaty z wypłacanych, transferowanych lub zwracanych środków zgromadzonych na IKE.
DZIEDZICZENIE
W umowie o prowadzenie IKE oszczędzający może wskazać jedną lub więcej osób, którym zostaną wypłacone środki zgromadzone na IKE w przypadku jego śmierci. Dyspozycja ta może być zmieniona w każdym czasie. Jeżeli posiadacz IKE wskaże więcej niż jedną osobę do dziedziczenia po sobie i nie określi ich udziałów, wówczas części te są równe.
Przy wypłacie środków na rzecz uposażonych czy spadkobierców nie jest naliczany ani "podatek Belki", ani podatek od spadku.
W przypadku braku osób wskazanych przez oszczędzającego środki zgromadzone na IKE, są przekazywane spadkobiercom, z wyjątkiem gdy umowa o prowadzenie IKE została zawarta z zakładem ubezpieczeń.
