Ryzyko złych kredytów
Pogarsza się jakość portfeli kredytowych w bankach komercyjnych, wynika z danych dotyczących wyników banków po I pół. br. Powodem jest pogorszenie sytuacji finansowej gospodarstw domowych oraz utrata zdolności kredytowej firm.
Z analizy Generalnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego wynika, że poza spadkiem dochodów gospodarstw domowych wysoki udział należności zagrożonych w kredytach ratalnych był w dużym stopniu konsekwencją ułatwień proceduralnych, jaki na szeroką skalę stosowały banki, w ramach prowadzonych promocji i firmy zajmujące się pośrednictwem kredytowym. To zachęcało do zakupów także osoby o mało stabilnych dochodach.
Z badań i obserwacji przeprowadzonych przez firmę pośrednictwa kredytowego Best wynika, że pogarszanie się sytuacji materialnej gospodarstw domowych jest tylko jednym z elementów decydującym o narastaniu problemu niespłaconych kredytów. Wiąże się to m.in. z wiekiem kredytobiorcy. Osoby powyżej 35 roku życia przywiązują większą wagę do terminowego regulowania zobowiązań, aby uniknąć karnych odsetek. Decyzja o zaciągnięciu kredytu jest przez nich dokładnie rozważana i konsultowana z innymi członkami rodziny. Natomiast ludzie młodzi (w wieku od 25 do 30 lat) dają się często ponieść emocjom. Nie biorą pod uwagę, że są w grupie osób najbardziej narażonych na utratę pracy ze względu na niski staż i małe doświadczenie zawodowe. Często decydują się też na zaciągnięcie kredytu w kilku bankach, chociaż miesięczne obciążenie z tytułu ich spłaty przekracza ich możliwości. Nie bez znacznie jest też moda życia na kredyt, rozpowszechniana wśród młodych ludzi.
W przypadku firm i przedsiębiorstw obniżenie jakości należności kredytowych było następstwem przede wszystkim utraty zdolności kredytowej, spowodowanej spadkiem sprzedaży i w konsekwencji pogorszeniem wyników finansowych. Dotyczy to wielu działów i branż przemysłu głównie takich jak handel i budownictwo. Kredyty zaciągane przez te branże stanowiły przeszło jedną piątą pożyczek udzielnych klientom korporacyjnym przez banki.
Według GINB ryzyko kredytowe w bankach komercyjnych, wynikające ze wzrostu należności zagrożonych, neutralizowane było przez zabezpieczenia prawne, pokrywające 49 proc. należności zagrożonych. Jakość należności od podmiotów sektora finansowego, chociaż znacznie wyższa niż od sektora niefinansowego, dzięki dominującym w nich należnościom od banków, w pierwszym półroczu 2001 roku także pogorszyła się o 0,3 pkt proc. (do 2,4 proc.) w rezultacie trudnej sytuacji firm leasingowych. W I półr. br. wyniki finansowe banków komercyjnych były nieco lepsze niż przed rokiem. Banki zarobiły brutto 3,28 mld zł, czyli o 1,1 proc. realnie więcej, niż w analogicznym okresie ub.r. Natomiast wynik finansowy netto (2,39 mld zł) był o 5,4 proc. realnie lepszy niż przed rokiem.
